ضایعات آهن چیست و کاربردهای آن کدام است

در عصر حاضر با شهری شدن زندگی افراد و افزایش جمعیت استفاده از غذایی و اولیه ، مصرفی و صنعتی به شدت افزایش یافته است، به طبع آن پسمانده مواد غذایی، دور ریزهای مواد مصرفی تاریخ گذشته و ضایعات ساختمانی، صنعتی نیز بیشتر شده است. در حادثه تلخ فرو ریختن پلاسکو یا ساختمان مترو پل اهواز کوهی عظیم از ضایعات فلزی، تیرآهن، میلگرد، نبشی، ناودانی، پیچ و مهره فلزی و هزاران قلم جنس دیگر باقی مانده است که بسیاری از آنها را می توان مجدد بازیافت و به چرخه تولید باز گرداند. برای مثال بارها مشاهده کردید که در سطح شهر ، افرادی به تفکیک و جداسازی مواد پلاستیکی ، فلزی و هر چیزی که قابلیت بازیافت شدن را دارد می پردازند. بعضی از وسایل قابلیت بازگشت به چرخه مصرف را دارند. آهن آلات ، کارتن های کاغذی و مقوایی، پلاستیک ها و موارد بسیار دیگری از همین دست موارد هستند.

در این نوشتار به بررسی اجمالی ضایعات آهن می پردازیم .

تعریف ضایعات

در طی مراحل تولید، مصرف و یا عدم استفاده در طولانی مدت، قسمتی از محصولات تولید شده بنا به دلایلی نظیر شکستگی ، پرتی کار ، انقضای کالا و … بلا استفاده می شود که به آنها ضایعات و پسمانده های مصرفی گفته می شود. به طور کلی ضایعات را به دو قیمت تقسیم می کنند:

– ضایعات عادی

ضایعات عادی در تولید در عملیات تولیدی و به دلیل ماهیت تولید ایجاد می شود ، این موارد اجتناب ناپذیر ، و به عنوان ضایعات در تولید شناخته می شود .

– ضایعات غیرعادی

 ضایعات غیرعادی به دلایلی نظییر عدم مهارت کارگر و سهل انگاری و مواردی از این دست به وجود می آید که این موارد با آموزش صحیح و استاندارد سازی از ایجاد آن جلوگیری کرد و یا به حداقل رسانید.

ضایعات فلزی چیست

به زبان ساده، ضایعات فلزی ترکیبی از فلز و هر محصولی است که حاوی فلزات است که قابلیت بازیافت یا تولید محصول جدید را دارد. به تولیدات معیوب و ضایعات چدنی و فولادی غیرقابل مصرف، آهن قراضه یا scrap می‌گوییم. مواد اضافی پروژه، قطعات ریز و درشت خودرو، لوازم مصرفی خانه و … ضایعات فلزی ارزشمندی هستند.

» نوشته مرتبط: روش های تولید فولاد خام

ضایعات فلزی ساختمان

تصور کنید در یک ساختمان برای سیم کشی برق چند صد متر سیم مسی استفاده می شود و یا چند صد متر لوله فلزی در آن به کار برده می شود. عمر مفید هر ساختمان بتنی در کشوها خارجی به 100 سال هم می رسد ولی متاسفانه در ایران عمر مفید ساختمان های بتنی به زیر 30 سال رسیده است که بعد از اتمام عمر مفید آن ساختمان تخریب می شود و موارد فلزی آن شامل تیرآهن، میلگرد، پروفیل درب و پنجره، لوله های آب و گاز را می توان به عنوان ضایعات فلزی ساختمانی مورد بازیافت قرار دارد.

ضایعات غیر آهنی نیز بسیار رایج‌ هستند که حاوی آهن نیستند و در برابر خوردگی مقاومت بیشتری دارند. مس، برنج، آلومینیوم، روی، منیزیم ، قلع ، سرب و نیکل. ضایعات آهن برای بازیافت ارزش کمتری دارند اما اگر مقدار کافی از آن را داشته باشید ارزش آن را جبران می‌کنند. ضایعات مصالح در نتیجه تخریب ساختمان تولید می شوند.

با خرد کردن ضایعات و استفاده به عنوان سنگ دانه می توان آن ها را بازیافت کرد. از کاربردهای سنگ دانه های بازیافت شده تولید بتن عایق حرارتی است. تولید آجرهای رسی سنتی نیز دیگر کاربرد این ضاییعات است.

انواع ضایعات فلزی

• ضایعات آهن
• ضایعات چدن
• ضایعات استیل
• ضایعات آلومینیوم
• ضایعات مس
• ضایعات برنج
• ضایعات مفرغ
• ضایعات سرب
• ضایعات روی
• ضایعات سایر فلزات ( تنگستن ، تیتانیوم ، اینکونل و … )
• پسماند صنایع فلزی ( سربار آلمینویم خاک ، خاک شات ، شلاکه چدن و … )

ضایعات برنج

برنج در دستگیره درها، اتصالات سبک، کلیدها و وسایل لوله کشی یافت می‌شود. یکی از رایج‌ترین و در عین حال بیشترین فلزات غیر آهنی است. غالبا به رنگ زرد و با رنگ قرمز ، برنج ترکیبی از روی و مس است که می‌تواند بسیار متراکم باشد و ارزش آن را فقط در وزن خالص افزایش دهد.

ضایعات آلومینیوم

سایدینگ، قاب‌های داخلی و خارجی درب و پنجره، درب سرویس حتمام و دستشویی نیز از دیگر اقلامی هستند که دارای آلومینوم هستند. آلومینیوم فلز بسیار جذابی برای بازیافت‌ها است زیرا این فرآیند در وهله اول 80 درصد انرژی را که برای تولید آن صرفه جویی می‌شود ، صرفه جویی می‌کند

ضایعات مس

اگر مس در وضعیت خوبی قرار داشته باشد رنگ آن به قرمزی می زند. کابل های برق و لوله های گاز کولر گازی از منابع مس در ساختمان هستند که قابل بازیافت هستند.

ضایعات آهن ساختمانی

کاربرد ضایعات آهن

از ضایعات آهن در موارد مختلفی نظیر مجسمه سازی، صنعت پل سازی، خودرو، ساخت صندلی، میز، نیمکت و کالاهایی که در زندگی روزمره استفاده می شود .

ضایعات آهنی از جنس خود آهن است به همین علت چیزی در حدود 75 درصد انرژی کمتری نسب به تبدیل از سنگ آهن نیاز دارد تا دوباره به فولاد تبدیل شود. نبود معادن سنگ آهن طبیعی در بسیاری از کشورها، سبب شده است به فکر خرید ضایعات آهن باشند تا صنعت تولید فولاد خود را سرپا نگه دارند.

» نوشته مرتبط: آهن قراضه چیست

مزایای بازیافت ضایعات آهن

هر صنعتی دارای مزایا و معایبی است که با مقایسه آن می توان به درستی و یا نادرستی ورود به آن تصمیم گرفت. صنعت بازیافت ضایعات آهن دارای مزایای زیر می باشد:

• صرفه جویی در استفاده ازمنابع ، مانند سنگ معدن کاهش استفاده از منابع آب و برق و …
• کاهش آلودگی هوا در بازیافت ضایعات نسبت به وتولید آن
• صرفه جویی در مصرف انرژی برق ، انرژی فسیلی و …
• کمک به کاهش آلودگی کمتر محیط زیست

بازیافت فلزات به محافظت از محیط زیست و صرفه جویی در انرژی کمک می‌کند. ایجاد مواد اولیه ثانویه، استفاده از منابع طبیعی را که معمولا برای ساختن ترکیبات جدید فلزی مورد نیاز است را به حداقل می‌رساند.

قیمت ضایعات آهن

ضایعات آهن یک محصول استراتژیک در صنعت فولاد می باشد. قیمت ضایعات از اهمیت ویژه ای برخودار است و عوامل عرضه و تقاضا، حمل و نقل، موقیعیت جغرافیایی و مکانی مبدا و مقصد در قیمت آن اثر گزار است . می توان با سرمایه گزاری دقیق و هدفمند در این صنعت عظیم و سودآور فعالیت کرد. امید است این صنعت بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و این چرخه بازیافت به تمام صنایع وارد شود.