اسکلت بتنی بهتر است یا فولادی

امروز که در حال نوشتن این مقاله هستیم، سه هفته از حادثه تلخ متروپل اهواز رخ داده است می گذرد . فروریختن ساختمان متروپل در ظهر روز دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱ در خیابان امیرکبیر (امیری) واقع در مرکز آبادان رخ داد. در پی وقوع این حادثه، بخشی از برج شماره ۲ متروپل فروریخت. این ساختمان بخشی از پروژه برجهای دوقلوی متروپل یک هلدینگ ساخت و ساز بودند. متاسفانه این حادثه دارای کشته ها و مفقودین بسیاری بوده است. علت این رخداد به گفته صادق خلیلیان استاندار خوزستان، سازه ساختمان متروپل بسیار سنگین بوده و این ساختمان در شش طبقه طراحی شده بود اما بعد سه طبقه و بعد از آن مجدداً دو طبقه دیگر به آن اضافه شد. این ریزش بر اثر شکست سازه ها که دارای نقض ضوابط فنی و استانداردهای بوده به وجود آمد.

ساختمان مترو پل

اسکلت بندی ساختمان

همانگونه که اسکلت هر انسانی عنوان نگهدارنده بدن و ایستایی آن در برابر نیروی گرانش و سرعت بخشیدن به حرکت بدن محسوب می شود اسکلت هر ساختمان نیز بطن و پایه آن محسوب می شود که از طریق آن ساختمان بر نیروهای گرانشی، باد، زلزله و … غلبه و پابرجا می ماند. گاهی اوقات ما به جای توجه بیشتر و دقیق تر به استفاده از مصالح ، تیرآهن ، میلگرد ، نبشی و … با کیفیت و مرغوب ، به ظاهر و تجملات ظاهری آن می پردازیم . نبایستی فراموش کنیم که برای خرید ساختمان درگیر ظاهر و زرق و برق آن نشویم و بیشتر به استحکام ، اسکلت بندی ، کیفیت ساخت آن توجه نماییم .
در این نوشتار به بررسی و مقایسه اسکلت فلزی و بتنی می پردازیم، تا شما بتوانید دقیق تر و آگاهانه تر برای انتخاب محل زندگی ، کار خود تصمیم گیری نمایید . و یا چنانچه سازنده ساختمان هستید ، تصمیم دقیقتری برای انتخاب اسکلت بنای خود داشته باشید .

انواع اسکلت بندی ساختمان

• فلزی
• بتنی
• چوبی

هر کدام از این متریال دارای معایب و مزایایی هستند که ما به بررسی اسکلت فلزی و اسکلت بتنی در این نوشتار می پردازیم.

اسکلت فلزی

با پیشرفت تکنولوژی و پیشرفت در تولیدات مقاطع فولادی ، روز به روز به کاربرد فلزات در زندگی ما افزوده شد ، و در واقع فلزات بخش جدایی ناپذیر در تمامی عرصه ها ، صنایع نظامی ، صنایع پزشکی ،و … می باشد .
در سازه هایی که مقاومت بالا نیاز است از اسکلت فلزی استفاده می شود. برای اتصال اسکلت فلزی اغلب از جوش استفاده می شود و در بعضی سازه های نیز با اتصالات فلزات را به یکدیگر متصل می کنند. تیرآهن، نبشی، ناودانی، میلگرد از مهمترین مقاطع فولادی هستند که در ساختمان سازی بسیار استفاده می شود.

مزایای اسکلت فلزی

• شکل پذیری راحت و آسان
• مقاومت بسیار بالا
• تقویت راحت و آسان اسکلت
• نصب سریع
• وزن سبک
• مقاومت در برابر انفجار
• راحتی در ساخت
• صرفه جویی در زمان
• میران کم بودن پرتی مطالح
• فضای اشغالی کم

اسکلت فلزی

معایب اسکلت فلزی

• زنگ زدگی و مقاومت نداشتن در برابر آب و رطوبت
• ضعف در دمای بالا
• به علت عدم رعایت دقیق اصول استاندارد ، ضعف در جوش و اتصال می تواند از خطرات جدی در این نوع اسکلت باشد
• کمانش بالا اسکلت

اسکلت بتنی

در اسکلت بتنی ، تیرها ، ستون ها ، توسط بتن پوشیده می شوند ، بتن به تنهایی می تواند فشار زیادی را تحمل نماید ولی در مقابل نیروی کششی ، خاصیت ترد دارد . برای از بین بردن این خصوصیت بتن ، آرماتور در ساختمان بکار برده میشود .
اجزای اسکلت بتنی معمولا به صورت در جا در محل ساخته می شوند. میلگرد ها یا همان آرماتور ها با اشکال مورد نیاز قرار می گیرند. دور آن ها قالب بندی می شود و بتن ریزی انجام می گیرد. بعد از گذشت زمان لازم برای گیرایی بتن ، قالب ها باز می شوند و تیر یا ستون مورد نظر شکل گرفته است.

مزایای اسکلت بتنی

• هزینه پایین
• مقاومت بالاتر در شرایط سخت
• شکل پذیری بسیار راحت و آسان
• طول عمر بالا
• زمان کم برا پیاده و اجرا سازی
• پرداخت هزینه ها بصورت مرحله به مرحله
• تخصص کمتر در اجرا و پیاده سازی
• کمانش کم اسکلت
• هزینه پایین نگهداری

معایب اسکلت بتنی

• وزن بالای سازه بتنی
• هر رفت بیشتر مصالح
• ارز کم در زمان تخریب بنا
• برای ساخت نیاز به اجرای سقف کاذب
• تحمل کششی کم

مقایسه اسکلت فلزی و بتنی

یکی از تفاوت های میان اسکلت بتنی و فلزی در هزینه ساخت است. سازه با اسکلت بتنی عموما ارزان تر از ساختمان با اسکلت فلزی است. این اختلاف قیمت مقداری در حدود 20 تا 30 درصد قیمت تمام شده ساختمان می باشد.

از تفاوت های اساسی بین اسکلت بتن و فلز سرع پیش بردن کار است. در اسکلت فلزی به دلیل پیش ساخته بودن و نصب و اتصالات فوری روال انجام کار سریعتر است. در سازه های بتنی خشک شدن عملیات بتن ریزی و ورود به مرحله بعدی کار را زمان بر می کند.

در حریق اسکلت های بتنی عملکرد به مراتب بهتری دارند. چرا که آهن در شرایط دمایی بالا دچار کاهش استحکام می شود.

مقاومت کششی نهایی نیز از فاکتورهای مهم در یک سازه است. این مقاومت در سازه بتنی در برابر اسکلت فلزی کمتر است.

در بالا مزایا و معایب اسکلت بتنی و فلزی را بطور کامل شرح دادیم. با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی ، محیطی ،عوامل فنی ، تیم اجرا ، محل اجرای پروژه ، آینده نگری و… افراد می توانند نسبت به کارگیری هر کدام از این دو اقدام نمایند.